Module 1: Kennismaking met mentale training
De eerste module is een kennismaking mentale training. De opzet van de modules en basale mentale vaardigheden worden bespoken.
Doelstelling:
- Inzicht krijgen in mentale factoren die van invloed zijn op de sportprestaties.
- Bewust worden van het gegeven dat ook mentale vaardigheden te trainen zijn.
- Inzicht in eigen mentale vaardigheden en welke mentale vaardigheden je nog verder zou kunnen verbeteren.
Module 2: Doelen stellen
In deze module wordt er gekeken naar de stappen die nodig zijn om de sportieve droom te kunnen verwezenlijken. Dit helpt de sporter doelgericht aan de slag te gaan en werkt ook motiverend doordat hij van tijd tot tijd succes zal ervaren bij het bereiken van deze stappen. Deze succeservaringen zorgen bovendien voor het onderhouden en of verbeteren van het zelfvertrouwen.
Doelstelling:
- Het formuleren van een mentaal doel voor de mentale training die de sporter ontvangt.
- Het formuleren van eigen sportieve doelen.
- Leren progressie te boeken door doelgericht te werken en verantwoordelijkheid te nemen.
Module 3: Zelfvertrouwen
Zelfvertrouwen is een uitdrukking van de verwachtingen die de sporter van zichzelf heeft. Hoe zie hij zichzelf en hoe beoordeel hij zichzelf als persoon en als atleet. Zelfvertrouwen heeft vooral te maken met wat iemand tegen zichzelf zegt. Het interne stemmetje en hoe je jezelf ziet. Iemand met veel zelfvertrouwen zal eerder geneigd zijn te zeggen: ‘ik ben een geweldige atleet’ of ‘ik weet dat ik hier erg goed in ben’. Deze dingen die de sporter tegen zichzelf zegt zullen van invloed zijn op hoe hij zich voelt of hij zich sterk of juist onzeker voelt.
Doelstelling:
- Inzicht in het begrip zelfvertrouwen en bewust worden van eigen persoonlijke overtuiging.
- Inzicht in relatie tussen (haalbare) doelen stellen en zelfvertrouwen.
Module 4: Consistente topprestaties (topprestatie = mogelijkheden – ruis)
De Topprestatie wordt bepaald door datgene wat maximaal mogelijk is voor een atleet als hij al zijn mogelijkheden optimaal zou benutten, min mogelijke bronnen van afleiding oftewel ruis. In de topsport wordt gestreefd naar het ontwikkelen van je mogelijkheden en volledige begrenzing van bronnen die ruis veroorzaken. De sporter probeert niet afgeleid te worden door de externe buitenwereld of door interne gevoelens gedachten en emoties, (zelf)analyse of ego. Op het moment dat de afleiding/ruis minimaal is lijkt de sporter in een tunnel te zitten, alles lijkt vanzelf te gaan. Dit gevoel wordt ook wel beschreven aan de hand van het begrip Flow, ofwel the zone.
Doelstelling:
- Inzicht in kenmerken van FLOW, de toestand van optimaal presteren.
- Verschil leren tussen gezonde wedstrijdspanning (arousal) en slechte spanning (stress) en inzicht in individuele optimale spanningsniveaus.
- Kennisname verschillende methodes voor spanningscontrole (ontspanningsoefening).
Module 5: Mentale Verbeelding (droog trainen)
In de sport wordt er veel waarde gehecht aan ervaring. Toch is niet per se het aantal wedstrijden en/of de tijdsperiode waarin men actief in de sport is van doorslaggevend belang over hoe ervaren de atleet zichzelf voelt. In deze module maakt men kennis met de techniek van visualiseren. Hiermee kunnen ze wedstrijdervaring op doen zonder daadwerkelijk een wedstrijd te hoeven spelen. Ook kunnen ze bijvoorbeeld in hun hoofd door trainen terwijl ze geblesseerd zijn. Nadat ze wedstrijdsituaties al vele malen in hun hoofd hebben afgespeeld is de wedstrijddag zelf niet veel meer dan dat doen wat de sporter al vele malen eerder “gedaan” heeft.
Doelstelling:
- Inzicht in relatie tussen beelden, gedachten, gevoel en gedrag.
- Kennisname van nut en praktische toepassingen van mentale verbeelding.
- Handreikingen hebben om zelf verbeeldingstraining te starten.
Module 6: Mentale wedstrijdvoorbereiding
Rituelen zijn niet ongebruikelijk in het voetbal; lievelingsshirt, speciaal ontbijt, gelukssokken. Voor een groot deel bijgeloof? Een weloverwogen wedstrijdvoorbereiding is echter meer dan alleen bijgeloof. In de voorbereiding zorgt de sporter er voor dat hij op de dag voor de wedstrijd al zijn energie op de wedstrijd kan richten. Hij weet precies wat hij het liefste voor de wedstrijd doet om optimaal klaar te zijn (juiste mate van spanning). De wedstrijdvoorbereiding zorgt voor de juiste balans tussen motivatie, gedrevenheid en ontspanning.
Doelstelling:
- Maken van een individuele wedstrijdvoorbereiding die leidt tot een gezonde wedstrijdspanning en juiste focus om optimaal te kunnen presteren.
Module 7: Focus & concentratie
Niet iedereen kan zich even makkelijk concentreren. Sommige mensen raken snel afgeleid door dingen die om hen heen gebeuren, terwijl anderen zo verdiept kunnen raken in een taak dat de wereld om hen heen stil lijkt te staan. Iedereen kan zijn concentratie echter leren verbeteren. Een goede start is om te kijken wat de voorkeur aandachtsstijl van de sporter is. Er is niet per definitie een goede en een slechte aandachtsstijl. Hoewel een bepaalde stijl wel soms beter past bij een bepaalde positie in het veld. Het belangrijkste is echter dat de sporter leert switchen tussen de verschillende stijlen zodat hij op het juiste moment de juiste aandachtsstijl weet toe te passen.
Doelstelling:
- Inzicht in verschillende aandachtsstijlen breed/smal, extern/intern.
- In staat zijn te switchen van interne naar externe aandachtsstijl en terug.
- Inzicht in verschillende bronnen van interferentie (afleidingen)
- Inzicht in hoe om te gaan met afleidingen
Module 8: Communicatie
Als sporter kan een deel van je energie verloren gaan aan communicatie of beter gezegd miscommunicatie. Onbegrip van opmerkingen van je teamgenoten, coaches, selectieprocedures, etc. Om te voorkomen dat dergelijke situaties onnodig veel energie kosten en je afleiden van je taak, de training en/of de wedstrijd zijn goede communicatieve vaardigheden essentieel.
In deze module wordt tevens aandacht besteed aan de communicatie van de sporter met zichzelf (bv de werking van “niet-doen”opdrachten).
Doelstelling:
- Het verbeteren van communicatieve vaardigheden zoals: hoe breng ik een boodschap over en hoe kan ik leren luisteren, maar ook vragen naar bedoelingen van een ander.
- Inzicht verschaffen in de verbondenheid tussen lichaam en geest. De kwaliteit van de zelfspraak bepaald dus de kwaliteit van het spel.